قارچ مو یا همان عفونت قارچی پوست سر (Tinea Capitis) یکی از مشکلات شایع در سلامت مو و اسکالپ است که هم کودکان و هم بزرگسالان ممکن است با آن درگیر شوند. این بیماری نه تنها باعث پوسته ریزی، التهاب و خارش شدید می‌شود، بلکه در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به ریزش موقت یا حتی دائمی مو گردد. برای درک بهتر این اختلال، باید عوامل زمینه ساز و محرک‌های اصلی آن را بشناسیم. در ادامه این مقاله با کارشناسان مونوکر همراه باشید:
1. میکروارگانیسم‌های مولد قارچ:
شایع‌ترین علت بروز قارچ مو، نفوذ قارچ‌های درماتوفیت مانند Trichophyton و Microsporum به داخل فولیکول‌های مو است. این قارچ‌ها کراتین دوست هستند و به همین دلیل به بافت‌های کراتینی مثل ساقه مو و اپیدرم پوست سر حمله می‌کنند. این قارچ‌ها می‌توانند از طریق تماس مستقیم فرد به فرد منتقل شوند. هم چنین وسایل آلوده مانند برس، شانه، بالش یا حوله می‌توانند به عنوان ناقل عمل کنند.
2. ضعف سیستم ایمنی:
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، به ویژه کودکان، سالمندان و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن، بیش از دیگران مستعد ابتلا به قارچ پوست سر هستند. در این افراد بدن توانایی کافی برای مقابله با رشد قارچ‌ها را ندارد و در نتیجه کلونی‌های قارچی به سرعت گسترش می‌یابند.
3. تعریق و رطوبت بیش از حد:
محیط‌های مرطوب و گرم بهترین بستر برای رشد قارچ‌ها محسوب می‌شوند. افرادی که تعریق زیادی دارند یا ساعات طولانی کلاه، روسری یا پوشش‌های بسته استفاده می‌کنند، محیط مناسبی برای تکثیر قارچ روی اسکالپ خود ایجاد می‌کنند. همین عامل یکی از دلایل اصلی شیوع این مشکل در ورزشکاران و افرادی با فعالیت بدنی بالاست.
4. بهداشت نا کافی یا اشتباهات مراقبتی:
شستشوی نا منظم موها یا برعکس، شستشوی بیش از حد با شامپوهای نا مناسب می‌تواند تعادل طبیعی پوست سر را بر هم بزند. تجمع آلودگی، سبوم اضافی و سلول‌های مرده، محیطی ایده‌آل برای قارچ‌ها ایجاد می‌کند. هم چنین استفاده مشترک از وسایل شخصی مانند شانه یا کلاه می‌تواند سرعت انتقال را چند برابر کند.
5. اختلالات پوستی همراه:
بیماری‌های پوستی مانند درماتیت سبورئیک، پسوریازیس یا حتی شوره چرب می‌توانند زمینه مساعدی برای رشد قارچ‌ها فراهم کنند. در این شرایط سد دفاعی پوست سر ضعیف می‌شود و قارچ‌ها راحت‌تر به فولیکول‌ها نفوذ می‌کنند.
6. عوامل محیطی و سبک زندگی:
عوامل محیطی و سبک زندگی شخصی می‌تواند تاثیر بسیار گسترده‌ای بر این آسیب مو شود. در ادامه به مهم‌ترین عوامل در این دسته اشاره می‌کنیم:
- زندگی در محیط‌های مرطوب و آلوده
- استفاده طولانی از محصولات چرب یا روغن‌های سنگین روی اسکالپ
- استرس مزمن که تعادل هورمونی و ایمنی بدن را مختل می‌کند
همه موارد نام‌برده می‌توانند به طور غیر مستقیم خطر بروز قارچ مو را افزایش دهند.
پیامدهای عدم درمان قارچ مو:
نادیده گرفتن قارچ مو می‌تواند به مشکلات جدی و بسیار دردناک و تاثیر گذار منجر شود که اگر از آن‌ها اطلاع نداشته باشید، آن را به حال خود رها می‌کنید. در نظر داشته‌باشید که دانستن پیامدهای عدم درمان، نیمی از مسیر درمان قارچ مو است.
- ریزش مو به شکل سکه‌ای
- التهاب و ایجاد ضایعات چرکی (Kerion)
- باقی ماندن جای زخم و طاسی دائمی
به همین دلیل تشخیص و درمان به موقع اهمیت بسیار زیادی دارد.
جمع بندی و توصیه تخصصی متخصصان مونوکر:
قارچ مو نتیجه ترکیب چندین عامل از جمله عفونت قارچی، رطوبت، ضعف ایمنی و مراقبت نا مناسب است. بهترین راه پیشگیری، رعایت بهداشت فردی، استفاده از شامپوهای ضد قارچ و پرهیز از ماندن رطوبت طولانی روی پوست سر است. در صورت مشاهده علائم مانند خارش شدید، پوسته ریزی غیر طبیعی یا ریزش سکه‌ای مو، مراجعه فوری به پزشک متخصص پوست ضروری است.
سلامت اسکالپ یعنی سلامت موها؛ و مقابله به موقع با قارچ مو می‌تواند مانع از آسیب‌های جبران ناپذیر شود.
