دلایل اصلی و راهکارهای علمی برای کنترل ریزش مو:
ریزش مو یکی از دغدغه‌های همیشگی انسان‌هاست. چه خانم باشید و چه آقا، وقتی روی برس، بالش یا حتی در حمام، تارهای زیادی از موهایتان را می‌بینید، نگرانی شروع می‌شود. این سوال پیش می‌آید که «آیا طبیعی است یا مشکلی جدی پشتش پنهان شده است؟». واقعیت این است که روزانه بین 50 تا 100 تار مو ریزش طبیعی به حساب می‌آید. اما اگر حجم ریزش بیشتر شود یا در مدت کوتاهی تراکم موها کاهش پیدا کند، باید به دلایل اصلی توجه کنیم. در ادامه، هفت دلیل مهم ریزش مو را با زبانی ساده اما علمی بررسی می‌کنیم.
1. ژنتیک و عوامل ارثی:
شایع‌ترین علت ریزش مو، الگوی طاسی ارثی است. اگر پدر، مادر یا دیگر اعضای خانواده‌تان در سنین مشخصی دچار کم پشتی مو شده‌اند، احتمال این که شما هم همین مسیر را تجربه کنید بالاست. در این حالت، فولیکول‌های مو به مرور زمان کوچک می‌شوند و موها نازک‌تر و کوتاه‌تر درمی‌آیند.
نکته مهم این است که این نوع ریزش معمولا تدریجی است. یعنی شما به یک باره دچار طاسی نمی‌شوید، بلکه خط رویش مو یا تراکم نواحی خاصی مثل فرق سر تغییر می‌کند.
راهکارها شامل درمان‌های دارویی مثل ماینوکسیدیل، لیزرهای کم توان و مراقبت تخصصی از اسکالپ هستند. البته شناسایی زود هنگام، بهترین فرصت برای جلوگیری از پیشرفت این نوع ریزش است.
2. تغییرات هورمونی:
هورمون‌ها نقش حیاتی در سلامت مو دارند. تغییرات ناگهانی مثل دوران بارداری، زایمان، یائسگی یا اختلالات تیروئید می‌تواند باعث ریزش مو شود. حتی در مردان هم تغییر سطح هورمون‌های آندروژن تاثیر زیادی در الگوی ریزش دارد.
خبر خوب این است که بسیاری از این تغییرات موقتی هستند. مثلا بعد از زایمان، معمولا ریزش مو در چند ماه اول به اوج می‌رسد و پس از مدتی به حالت طبیعی برمی‌گردد. با این حال، در صورت ادامه دار شدن یا شدید بودن، نیاز به بررسی پزشکی و تنظیم هورمونی وجود دارد.
3. استرس و فشارهای روحی:
استرس دشمن خاموش بدن است و مو هم از این قاعده مستثنی نیست. تحت فشارهای شدید روحی یا حتی جسمی (مثل جراحی یا بیماری سخت)، موها وارد فاز استراحت می‌شوند و پس از چند ماه شروع به ریزش می‌کنند. این نوع ریزش که به آن تلوژن افلوویوم می‌گویند، بسیار شایع است.
با مدیریت استرس، مدیتیشن، ورزش منظم و خواب کافی، می‌توان تا حد زیادی جلوی این مشکل را گرفت. هم چنین گاهی حمایت روانی یا مشاوره هم به بازیابی تعادل بدن کمک زیادی می‌کند.
4. کمبود مواد مغذی:
مو برای رشد نیاز به مواد غذایی دارد. کمبود پروتئین، آهن، روی، ویتامین‌های گروه B و اسیدهای چرب ضروری می‌تواند فولیکول‌ها را ضعیف کند. در این شرایط، ساقه مو نازک‌تر شده و به راحتی می‌ریزد. رژیم غذایی متعادل با میوه، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های سالم، بهترین پشتیبان مو است. در موارد شدید، مکمل‌های تخصصی یا آمپول‌های تقویتی زیر نظر پزشک تجویز می‌شوند.
5. بیماری‌های پوستی و عفونت‌ها:
اسکالپ، مثل هر بخش دیگری از بدن، می‌تواند دچار بیماری شود. مشکلاتی مثل قارچ تینه‌آ کاپیتیس، درماتیت سبورئیک یا پسوریازیس نه تنها باعث خارش و پوسته ریزی می‌شوند، بلکه به فولیکول‌ها هم آسیب می‌زنند.
اگر ریزش مو با التهاب، قرمزی یا پوسته‌های غیر طبیعی همراه است، باید سریعا به متخصص پوست مراجعه کرد. درمان عفونت‌ها و بیماری‌های زمینه‌ای، نه تنها ریزش مو را کنترل می‌کند، بلکه از آسیب دائمی جلوگیری خواهد کرد.
6. داروها و درمان‌های پزشکی:
برخی داروها مثل داروهای شیمی درمانی، ضد افسردگی‌ها یا داروهای تنظیم فشار خون می‌توانند باعث ریزش مو شوند. در این حالت، ریزش مو معمولا با قطع دارو یا جایگزینی آن بهبود پیدا می‌کند. اگر تحت درمان پزشکی هستید و متوجه ریزش شدید مو شده‌اید، هرگز دارو را خودسرانه قطع نکنید. بلکه موضوع را با پزشک در میان بگذارید تا راهکار مناسب پیدا شود.
7. عادت‌های نادرست در مراقبت از مو:
گاهی مشکل از خود ماست. استفاده زیاد از اتوی مو، سشوار داغ، رنگ و دکلره‌های مداوم یا بستن موها به شکل محکم می‌تواند باعث شکنندگی و ریزش شود. این نوع ریزش به مرور و در اثر آسیب‌های مکانیکی یا شیمیایی ایجاد می‌شود. برای پیشگیری، بهتر است موها را با ملایمت شانه کنید، از محصولات محافظ حرارت استفاده کنید و اجازه دهید موها هم نفس بکشند. مراقبت اصولی روزمره تاثیری چشمگیر در سلامت مو دارد.
جمع بندی:
ریزش مو همیشه یک هشدار است؛ گاهی ساده و موقتی و گاهی جدی و نیازمند درمان حرفه‌ای. مهم‌ترین نکته این است که دلیل اصلی ریزش مشخص شود، چرا که بدون تشخیص درست، هیچ درمانی به نتیجه نمی‌رسد.
با توجه به سبک زندگی، تغذیه، شرایط پزشکی و عادت‌های فردی می‌توان تا حد زیادی ریزش مو را کنترل کرد و حتی جلوی پیشرفت آن را گرفت. به یاد داشته باشید: موهای شما آینه سلامت بدن‌تان هستند. پس با رسیدگی به بدن و ذهن، به موها هم زندگی دوباره ببخشید.
